Dursun Gümüşoğlu

A- Bektaşiliğin inanç Kaynaklan:

Bektaşilik inancının dayanağının merkezinde Kur'an'ı Kerim, Hazreti Muhammed ve ayetlerin batıni yorumlarını peygamberin bizzat paylaştığı Hazreti Ali vardır. Bektaşiler Hazreti Muhammed'in son peygamber olduğuna, Hazreti Ali'nin ise Şah-ı Merdan, yani evliyalann ilk halkası olduğuna inanır. Nübüwet devri Hazreti Muhammed ile bitmiş, velayet devri ise Hazreti Ali ile başlamıştır. Velisi olmayan birzaman dilimini düşünemez. Hz. Muhammed aklı, Hz. Ali ise aşkı sembolize eder.

Dursun GÜMÜŞOĞLU^∗

İslâmiyet, Hazret-i Muhammed'in tebliğiyle artan bir hızda taraftar bulmuş ve insanlar kitleler halinde Müslüman olmuşlardı. Hayatta olduğu dönemde günlük yaşam, inanç, ibadet ve muamelat ile ilgili sorulara cevap veren Peygamberimiz; bulunduğu toplum içinde eşitlikçi, haktan yana bir tevhit inancını yerleştirmeyi amaçlamaktaydı. Tebliğ ettiği hükümler ise Cebrail aracılığı ile Allah'tan kendisine bildirilenlerden başka bir şey değildi.

H. Dursun GÜMÜŞOĞLU*

Öz

İslâm’ın tasavvufî bir yorumu olan Bektaşilik, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu dönemlerden 19. yüzyıla kadar toplum hayatında oldukça önemli bir yere sahip olmuştur. Osmanlı Devleti, kuruluşundan itibaren Türk dinî hayatının iki temel kurumundan biri olan tekkelere dayanarak gelişme göstermiştir. Bu bağlamda kendisine faydası olabilecek kişileri ve kurumları koruyup desteklemiştir. İdaresi bakımından vakıflar; mazbut, mülhak ve müstesna vakıflar olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Hacı Bektaş Dergâhı da Osmanlı Devleti’nde sekiz müstesna vakıftan birisidir.